2 februari 2021
Op 21 januari jl. hebben Stichting Voorbereiding Pallas-reactor (PALLAS) en ICHOS via een webinar de architectuur van de PALLAS-gebouwen gepresenteerd. Daarbij was er voor de kijkers de gelegenheid om vragen te stellen. In dit bericht beantwoorden wij de vragen die tijdens het webinar gesteld zijn.
De vragen zijn gerubriceerd in 6 categorieën: financiering, architectuur & ontwerp, werkgelegenheid, nucleair afval, omgeving en overig.
Het webinar is in zijn geheel terug te kijken via deze link.
Door op de vraag te klikken, verschijnt het antwoord. Onderstaande vragen zijn gesteld tijdens het webinar op 21 januari 2021.
Financiering
In hoeverre is het zeker dat, gezien de grote risico’s van de financiering, de PALLAS-reactor er komt?
Er bestaat geen aanleiding om aan te nemen dat de plannen niet doorgaan. PALLAS zet vol in op de realisatie van de PALLAS-reactor om zo de voorzieningszekerheid van medische isotopen te garanderen. De extra lening van 18 miljoen euro (zie nieuwsbericht 9 december 2020) stelt PALLAS in staat om de werkzaamheden voort te zetten op het gebied van de afronding van het basisontwerp van de reactor, het aanvragen van diverse vergunningen en de voorbereidingen voor de bouw.
Is de financiering voor de bouw van de reactor al rond?
Private financiering op basis van voor de overheid aanvaardbare voorwaarden is op dit moment niet haalbaar. Uit gesprekken met potentiële investeerders blijkt dat een aantal partijen geïnteresseerd blijven in de financiering van PALLAS. De personele unie en de afspraken die PALLAS en NRG in dit kader hebben gemaakt over hun gezamenlijke toekomst, hebben hieraan bijgedragen. Wel vragen investeerders op een aantal punten om meer duidelijkheid. Het betreft onder andere zekerheid over het verkrijgen van de noodzakelijke vergunningen, de toekomstige ontmanteling van de Hoge Flux Reactor, de verantwoordelijkheid voor het verwerken van het historisch radioactief afval en inzicht in de verwachte kosten, opbrengsten en (bouw)risico’s. Omdat die duidelijkheid nu niet gegeven kan worden, is private financiering op dit moment niet haalbaar. Minister van Ark meldde in december 2020 dat het Kabinet het belangrijk vindt dat er op korte termijn een besluit genomen wordt over hoe de voorzieningszekerheid van medische isotopen voor de toekomst geborgd kan worden. Door enerzijds een goed inzicht te krijgen in de kosten, opbrengsten en bijbehorende risico’s van de publieke variant voor PALLAS en anderzijds door een goed beeld te krijgen van de alternatieven. In het voorjaar van 2021 zal de minister de Kamer hier nader over informeren.
Hoe zien jullie de totale financiering van dit project? Zeker na de corona-crisis ligt het gemeente geld niet voor het oprapen.
PALLAS en ICHOS ronden nu de tweede fase (het basisontwerp) van het ontwerp af. Onderdeel van onze evaluaties zijn externe audits waar naar risico’s en kosten gekeken wordt. Deze evaluaties zijn gebruikelijk bij complexe nucleaire projecten. In 2021 is hier meer duidelijkheid over.
Wordt er publiek geld gebruikt voor de bouw en exploitatie of is het een puur private onderneming?
Private financiering op basis van voor de overheid aanvaardbare voorwaarden is op dit moment niet haalbaar. Uit gesprekken met potentiële investeerders blijkt dat een aantal partijen geïnteresseerd blijven in de financiering van PALLAS. De personele unie en de afspraken die PALLAS en NRG in dit kader hebben gemaakt over hun gezamenlijke toekomst, hebben hieraan bijgedragen. Wel vragen investeerders op een aantal punten om meer duidelijkheid. Het betreft onder andere zekerheid over het verkrijgen van de noodzakelijke vergunningen, de toekomstige ontmanteling van de Hoge Flux Reactor, de verantwoordelijkheid voor het verwerken van het historisch radioactief afval en inzicht in de verwachte kosten, opbrengsten en (bouw)risico’s. Omdat die duidelijkheid nu niet gegeven kan worden, is private financiering op dit moment niet haalbaar. Minister van Ark meldde in december 2020 dat het Kabinet het belangrijk vindt dat er op korte termijn een besluit genomen wordt over hoe de voorzieningszekerheid van medische isotopen voor de toekomst geborgd kan worden. Door enerzijds een goed inzicht te krijgen in de kosten, opbrengsten en bijbehorende risico’s van de publieke variant voor PALLAS en anderzijds door een goed beeld te krijgen van de alternatieven. In het voorjaar van 2021 zal de minister de Kamer hier nader over informeren.
Universiteitsziekenhuizen hebben al innovatieve in-house alternatieve oplossingen in gebruik (helemaal omdat de Petten reactor een aantal keren stil heeft gelegen de afgelopen twintig jaar), zij hebben het materiaal uit Petten niet nodig. Hoe gaan jullie winst maken?
De faciliteiten die sommige grote ziekenhuizen hebben betreffen cyclotrons, in combinatie met radiofarmaceutische laboratoria. In Nederland zijn er ongeveer vijf ziekenhuizen met cyclotrons. De cyclotrons kunnen alleen PET-isotopen produceren, zoals fluor-18, voor het maken van PET-scans. Ze kunnen niet technetium-99m maken voor het veel grotere aantal SPECT-scans, noch therapeutische isotopen zoals jodium-131, jodium-125, lutetium-177, yttrium-90, holmium-166, erbium-169, samarium-153, enzovoort. Dat betekent dat alle ziekenhuizen Petten nodig hebben. Wat betreft toekomstige bedrijfsresultaten: Petten gaat als grootste producent ter wereld efficiënt grote hoeveelheden betaalbare medische isotopen produceren voor tientallen nucleaire medicijnen. Deze productie wordt gedreven door onderzoek en innovatie die in Petten plaatsvindt, en ze is gekoppeld aan aanvullende dienstverlening voor universitaire ziekenhuizen en farmaceuten. Deze dienstverlening betreft scheiding, zuivering en verwerking van isotopen, alsook logistieke diensten, waarmee veel kosten worden bespaard.
Natuurlijk is deze reactor om medicijnen te produceren als ik het goed heb begrepen, maar binnen hoeveel jaar denken jullie het bedrag terug betaald te krijgen / winst te maken?
De businesscase van PALLAS is solide, zeker gezien de stijgende vraag naar medische isotopen, waardoor een gezonde bedrijfsvoering mogelijk is. Door de hoge investering is dit wel een kwestie van een lange horizon. We kunnen geen verdere details verstrekken omdat de businesscase vertrouwelijk is.
Architectuur & ontwerp
Wat is de hoogte van het reactorgebouw?
De hoogte van het reactorgebouw is 26,5 m NAP.
Hoe hoog is het maaiveld boven NAP?
Het huidige maaiveld is 3,5 m boven NAP. Om aan alle veiligheidseisen te kunnen voldoen zal het reactorgebouw en het logistieke gebouw op een terp komen te staan. Het maaiveld van de terp is 6 m boven NAP.
Wat zijn de lengte- en breedtematen van het reactorgebouw?
De afmetingen van het reactorgebouw zijn 62,5 m x 42,5 m.
Zijn de bijgebouwen te zien vanaf het oosten? Dus boven de Westerduin uit?
De bijgebouwen zijn -kijkend vanaf de Belkmerweg- net zichtbaar. Zie verschillende aanzichten die in het architectuurboek van PALLAS worden getoond.
Betekent dit dat andere gebouwen worden afgebroken?
De voorbereidende fase, en dan met name de sloop van gebouwen, is aangevangen. De meeste grote gebouwen zijn reeds gesloopt. Een aantal kleinere gebouwen zullen in 2021 door NRG worden gesloopt.
In Noorwegen had/heeft men de reactor optimaal in de omgeving geïntegreerd, nl. in een rots. Waarom in Petten niet in/onder het duin?
De PALLAS-reactor heeft een totale hoogte van ongeveer 40 meter. De helft is zichtbaar, de andere helft zit onder de grond. Dat heeft onder andere te maken met veiligheidseisen, maar ook met logistieke processen. Ook vanuit direct belanghebbenden zijn wensen en/of eisen zoveel mogelijk meegenomen. Alle wensen en eisen zijn waar mogelijk meegenomen in het ontwerp en de daarbij behorende landschappelijke inpassing.
Wat is de toren voor een gebouw?
De toren is noodzakelijk om de druk van de zee op te vangen zodat pompen en/of kleppen niet kapotgaan. Het kan vergeleken worden met het expansievat van een centrale verwarming in een woonhuis.
Hoeveel meter zeespiegelstijging is meegenomen in de bouw/positionering van het reactorgebouw?
Er is rekening gehouden met 1,3 meter aan zeespiegelstijging in 2105. Met overstromingen is rekening gehouden tot en met + 6,0 m NAP.
Hoe staat het met een eventuele overstroming? Ivm de straling die vrij kan komen?
Om aan alle veiligheidseisen te voldoen is de ingang van de PALLAS-reactor op + 6 m NAP.
Is de PALLAS-reactor een LEU reactor?
De PALLAS-reactor gebruikt low enriched uranium (LEU) als brandstof.
Betreft de nieuwe PALLAS-reactor ook een hoge flux reactor en kan deze even efficiënt radio-isotopen produceren als de huidige reactor?
Ja, de PALLAS-reactor heeft een vergelijkbaar hoge flux als de HFR. PALLAS zal efficiënter produceren dan de HFR, omdat het vermogen lager is (waardoor de brandstofkosten ook lager zijn) terwijl de capaciteit hoger ligt.
Welke isotopen naast Lutetium worden nu geproduceerd en welke andere/nieuwe radio-isotopen worden in de toekomst geproduceerd? Lutetium wordt elders als GMP product (op)gewerkt. NRG produceerde dit in het verleden en was bezig een GMP kwalificatie te krijgen. Is dit nu het voorbeeld wat bedoeld wordt met “opschuiven” in de keten?
De PALLAS-reactor zal een heel scala aan isotopen produceren, al naar gelang er vraag naar is. Dit betreft naast molybdeen-99 en lutetium-177 ook yttrium-90, holmium-166, jodium-125, jodium-131, terbium-161, enzovoort als ook alfa-isotopen. NRG/PALLAS is inderdaad van plan om op te schuiven in de keten. Dat wil zeggen dat de isotopen direct na bestraling ook chemisch worden gescheiden en gezuiverd, in het FIELD-LAB en Nuclear Health Centre, zodat de medische centra en farmaceuten de geleverde producten direct kunnen verwerken tot nucleaire medicijnen. Dit bespaart veel vervalverliezen, nucleaire transporten, kosten en nucleair afval in de verdere keten. In Petten kan deze verwerkingsslag efficiënt gebeuren omdat alle faciliteiten aanwezig zullen zijn en vanwege schaalvoordelen.
Wat zijn de ontwikkelingen geweest voor nieuwe producten in relatie met cyclotronproducten? Is in deze 15 jaar ook de nucleaire geneeskunde verder ontwikkeld ten gunste van de reactor-isotopen of nemen in de tijd de cyclotronproducten gekoppeld aan de behandelmethode sterker toe?
In de afgelopen 15 jaar heeft de nucleaire geneeskunde zich sterk ontwikkeld en dat geldt ook voor de productie van isotopen in zowel cyclotrons als reactoren. In Europa is het gebruik van PET sterk gegroeid, dankzij nieuwe tracers, en daardoor maken cyclotronisotopen zoals fluor-18 en gallium-68 nu zo’n 20-25% uit van het totaal in Europa. Echter, ook SPECT-technologie ontwikkelt zich, waarbij de camera’s een steeds hogere resolutie krijgen en gekoppeld kunnen worden aan CT-scanners bijvoorbeeld. SPECT-scans, die gebruik maken van molybdeen-99/technetium-99m, zijn veel goedkoper dan PET-scans en de distributie van de isotopen via generatoren kan decentraal plaatsvinden en vergt geen miljoeneninvestering door ziekenhuizen. Uiteindelijk zal naar verwachting 1 op de 4 of 5 scans een PET-scan zijn op basis van cyclotronisotopen. Aan de kant van therapeutische isotopen is een veel grotere rol weggelegd voor reactorisotopen. Vrijwel alle therapeutische isotopen zoals lutetium-177 worden veel effectiever geproduceerd in reactoren.
Wordt de reactor ook gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek, bijvoorbeeld met behulp van neutronen en mogelijk ook ten behoeve van toekomstige kernenergie-productie?
Ja, de PALLAS-reactor zal geschikt zijn voor wetenschappelijk onderzoek en kwalificeren voor constructiematerialen en brandstoffen voor de huidige vloot van kerncentrales, maar vooral ook voor het ontwikkelen van veiligere brandstoffen voor Generatie IV-reactoren, zoals Small Modular Reactors. Bestralingsexperimenten worden zo ingericht dat ze de primaire taak van isotopenproductie niet storen. De reactor zal echter geen zogenaamde neutron-beams krijgen voor neutronverstrooiingsexperimenten. Dat type onderzoek vindt plaats aan de TU Delft, en in reactoren als FRM-II (Duitsland) en Opal (Australië).
In hoeverre zijn er overeenkomsten met de reactor van Delft? Wordt er onderzoek samen gedaan?
De overeenkomst in de twee type reactoren is in beginsel beperkt. De reactor in Delft heeft een vermogen dat tien keer zo klein is en naast onderzoek voor kernenergie en medische isotopen wordt deze reactor vooral gebruikt voor neutronverstrooiingsexperimenten (in een grote experimenteerhal). De PALLAS-reactor zal daarentegen als primaire taak hebben de productie van medische isotopen. Er zijn echter ook sterke overeenkomsten. Ook in de PALLAS-reactor zal onderzoek plaatsvinden, zowel op gebied van medische isotopen als voor nucleaire-energietechnologie. De twee reactoren vullen elkaar aan in het profiel van experimenten. De organisaties van NRG en PALLAS werken samen met de onderzoeksgroepen in Delft op beide gebieden.
Wat is de geplande verhouding van het gebruik (productie/energieonderzoek) van PALLAS?
Het is moeilijk om hier een getal aan te hangen. De isotopenproductie zal naar verwachting circa 80-90% van de capaciteit uitmaken en onderzoek 10-20%.
Hoe lang duurt de bouwfase en wanneer hebben jullie gepland om te starten?
De bouwfase is ongeveer 4 tot 5 jaar. De bouw kan starten als de Kernenergiewetvergunning voor de bouw door de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) is afgegeven.
Welke risico’s en mitigerende acties hebben jullie geïdentificeerd (technisch, financieel, operationeel)?
PALLAS en ICHOS ronden nu de tweede fase (het basisontwerp) van het ontwerp af. Onderdeel van onze evaluaties zijn externe audits waar naar risico’s en kosten gekeken wordt. Deze evaluaties zijn gebruikelijk bij complexe nucleaire projecten. In 2021 hebben we hier meer duidelijkheid over.
Gaat de nieuwe reactor op termijn ook kernenergie leveren?
De PALLAS-reactor is ontworpen om medische en industriële isotopen te maken. Ook kan er onderzoek worden uitgevoerd. De PALLAS-reactor kan geen elektriciteit opwekken.
Moet er rekening gehouden worden met terroristische aanvallen?
De Nederlandse Kernenergiewet verplicht een vergunninghouder om beveiligingsmaatregelen te treffen die redelijkerwijs noodzakelijk zijn om nucleair materiaal te beveiligen tegen diefstal en misbruik. Het International Atomic Energy Agency (IAEA) heeft hiervoor richtlijnen opgesteld welke ondersteunen bij de realisatie van de beveiliging van nucleaire installaties. Vanuit de Nederlandse toezichthouder, de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) is de ‘Regeling beveiliging nucleaire installaties en splijtstoffen’ voor vergunninghouders van toepassing. Een deel van de IAEA richtlijnen zijn daarbij door de ANVS als wettelijk verplichte richtlijn verklaard. Zowel vanuit de IAEA richtlijnen als ook vanuit het nationale wettelijke kader wordt met een scala van dreigingen rekening gehouden. Zo ook terrorisme. Deze mogelijkheid wordt dus ook door PALLAS meegenomen in de realisatie van de beveiliging van de nieuwe installatie.
Wordt er, gezien de bijzondere status, tijdens en na het bouwproces voldoende controle uitgeoefend? Dit bijvoorbeeld met het oog op het bekende geval met het dak van het AZ-stadion.
De kwaliteitscontrole tijdens de gedetailleerde ontwerpfase en tijdens de constructiefase wordt beheerd en operationeel geïmplementeerd om te vermijden dat er fouten zijn die gevolgen kunnen hebben voor de veiligheid en kwaliteit van de geconstrueerde elementen / constructies. De kwaliteitscontrole is gebaseerd op veldinspecties, materiaalcontroles bij binnenkomst, documentcontroles en vele andere soorten inspecties en controles die allemaal zijn gedefinieerd en goedgekeurd in de testplanbeoordeling en goedkeuringsfase door middel van de identificatie van de “controlepunten” (getuigenpunt, inspectiepunt, wachtpunt, enz.). Naast interne inspecties vinden inspecties plaats door de ANVS en de gemeente Schagen.
Werkgelegenheid
Wat komt er in de bijgebouwen? Hoeveel mensen komen er te werken en hoeveel werken er nu voor de HFR op de site? De huidige bijgebouwen bij de reactor zijn veel kleiner en het kantoorgebouw van NRG staat nu aan de zuidwest kant. Gaan deze NRG mensen dan verhuizen naar het nieuwe kantoorgebouw?
De nieuwe gebouwen bestaan uit het reactorgebouw met het bijgehorende logistiekgebouw, het supportgebouw en het kantoorgebouw.
- In het reactorgebouw vindt de productie plaats van de medische en industriële isotopen en wordt onderzoek uitgevoerd.
- Het logistieke gebouw: In dit gebouw vinden alle handelingen plaats om de medische en industriële isotopen klaar te maken voor transport. Tevens zijn er een aantal laboratoria.
- Het supportgebouw: Binnen dit gebouw vindt de toegangscontrole plaats. Ook zijn er aantal kantoren voor ondersteunende functies ten behoeve van de activiteiten in het reactorgebouw.
- Het kantoorgebouw: In het kantoorgebouw is de ontvangst van bezoekers, vergaderruimtes, een lunchgedeelte en diverse kantoren voor staffuncties.
Hoeveel arbeidsplaatsen zijn er nu en hoeveel worden dat er als het nieuwe PALLAS er staat?
Bij PALLAS komen naar verwachting rond de 200 mensen te werken.
Zijn er in de nieuwe situatie meer medewerkers werkzaam en zo ja waar worden deze gehuisvest?
Naar verwachting zullen ongeveer evenveel medewerkers worden gehuisvest als nu het geval is. Op dit moment is de verwachting rond de 200 personen. Deze zullen vooral werkzaam zijn in het kantoorgebouw en het supportgebouw. In het logistieke gebouw zullen vooral logistieke processen en laboratorium-activiteiten plaatsvinden. In het reactorgebouw zullen de minste medewerkers werken.
Op welke manier worden alle 1600 werknemers gehuisvest? Is het terrein van Hoogheemraad in Petten daarvoor geschikt?
Tijdens de bouwfase zijn naar verwachting op een gegeven moment maximaal 300 bouwmedewerkers gehuisvest. Dit zal echter slechts voor een aantal maanden het geval zijn. Gedurende de bouwfase zullen de meeste bouwmedewerkers met busjes naar de bouwlocatie worden gebracht. Als het nodig is dat de bouwmedewerkers gehuisvest dienen te worden dan zal dat gebeuren volgens de conform de in Nederland geldende maatstaven. Op dit moment zijn daar nog geen locaties voor aangewezen.
Nucleair afval
Wat gebeurt er met de oude kernreactor en met name met het afvalmateriaal?
Wanneer de PALLAS-reactor de volledige productie van de HFR heeft overgenomen, zal de HFR uit bedrijf worden genomen en later worden ontmanteld. Nucleair materiaal zal naar COVRA in Vlissingen worden gebracht.
Hoe staat het met het opruimen van het ‘oude’ radioactieve afval? Is dit inmiddels gebeurd? En zoniet, wanneer wordt dat verwacht?
Op www.nrg.eu/radioactief-afval is meer informatie te vinden over het historisch radioactief afval, hier wordt uitgelegd hoe het afval is ontstaan en wat de laatste status is met betrekking tot het opruimen van het afval. De laatste stand van zaken is dat er 1080 vaten zijn gesorteerd en 768 vaten zijn afgevoerd naar COVRA. Het project ligt op schema en volgens de planning moet eind 2026 al het historisch radioactieve afval afgevoerd zijn naar COVRA in Zeeland.
Hoeveel wordt er maximaal aan radioactief afval ter plaatse opgeslagen?
De Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval (COVRA) heeft als enig bedrijf in Nederland de taak om al het radioactief afval te verzamelen, verwerken en op te slaan. Alle bedrijven in Nederland die een vergunning op grond van de Kernenergiewet hebben om met radioactieve stoffen te werken, zijn verplicht hun radioactief afval aan COVRA aan te bieden. Het afval dat ontstaat wordt tijdelijk opgeslagen. PALLAS is druk bezig met het ontwikkelen van het afvalbeheerplan. Hiervoor brengt PALLAS alle afvalstromen en volumes in kaart.
Hoe gaat het nucleaire afval in de toekomst afgevoerd worden?
Het nucleaire afval dat tijdens de operationele fase door de PALLAS-reactor geproduceerd wordt, ondergaat verschillende behandelings- en conditioneringsactiviteiten. Dergelijke activiteiten worden door gespecialiseerde en erkende dienstverlenende bedrijven uitgevoerd, zoals nu het geval is door de Decontamination and Waste Treatment (DWT) op het terrein van NRG. Door deze behandelingen wordt het volume van het nucleair afval beperkt en wordt het voorbereid op verdere tijdelijke opslag en definitieve berging door COVRA.
Omgeving
Wat is het effect op de bereikbaarheid van locatie Petten? Moeten de toegangswegen en het openbaar vervoer hiervoor aangepast worden?
Tijdens de bouwfase zal er meer verkeer zijn van en naar de Energy & Health Campus. Voor het Nuclear Health Centre zal er voor het bouwverkeer een tijdelijke toegang (vanaf de Westerduinweg) worden gemaakt naar de Energy Health Campus, die later ook gebruikt kan worden voor de bouw van de PALLAS-reactor. Het bouwverkeer zal via de Westerduinweg in zuidelijke richting naar de N9 worden geleid. Er zal geen bouwverkeer over de Zeeweg gaan. Ook de noordelijke route van de Westerduinweg zal niet worden gebruikt voor bouwverkeer. Personenvervoer blijft in alle richtingen mogelijk.
De Westerduinweg en Pettermerweg zijn reeds geschikt voor zwaar verkeer. Voor de bouw van de PALLAS-reactor of het Nuclear Health Centre hoeven geen aanpassingen plaats te vinden. Het ontwerp van de wegen is zodanig dat het bouwverkeer vanwege de PALLAS-reactor en het Nuclear Health Centre niet tot onveilige verkeerssituaties leidt. Het openbaar vervoer zal geen hinder ondervinden van de bouwwerkzaamheden.
Wat zijn de andere milieu effecten?
In het kader van het bestemmingsplan voor de PALLAS-reactor is een milieueffectrapportage opgesteld. Voor de Kernenergiewetvergunning zal ook een milieueffectrapportage worden opgesteld. Hierin worden in ieder geval de volgende milieuaspecten behandeld: straling, grondwater, waterveiligheid, ecologie, geluid en licht.
Welke directe gevaren zijn er voor direct omwonenden?
Naast dat PALLAS toeziet op alle wet- en regelgeving en internationale normen, controleert ook de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) en de gemeente Schagen dat de PALLAS-reactor een veilig en degelijk ontwerp is. Tevens voeren de ANVS en de gemeente inspecties uit tijdens de bouw. De toepasselijke wet- en regelgeving en internationale normen en inspecties zijn erop gericht te garanderen dat de PALLAS-reactor veilig is en niet leidt tot gevaren voor omwonenden. Bij de officiële vergunningaanvraag zal ook een Veiligheidsrapport (VR) zitten. Dit Veiligheidsrapport is bedoeld voor een breed publiek waarin onder meer specifiek zal worden ingegaan op de veiligheidsvoorzieningen van de reactor.
Zijn er veiligheids-/gezondheidsrisico’s voor de directe leefomgeving? En, zo ja: welke zijn dat dan?
Naast dat PALLAS toeziet op alle wet- en regelgeving en internationale normen, controleert ook de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) en de gemeente Schagen dat de PALLAS-reactor een veilig en degelijk ontwerp is. Tevens voeren de ANVS en de gemeente inspecties uit tijdens de bouw. De toepasselijke wet- en regelgeving en internationale normen en inspecties zijn erop gericht te garanderen dat de PALLAS-reactor veilig is en niet leidt tot gevaren voor omwonenden. Bij de officiële vergunningaanvraag zal ook een Veiligheidsrapport (VR) zitten. Dit Veiligheidsrapport is bedoeld voor een breed publiek waarin onder meer specifiek zal worden ingegaan op de veiligheidsvoorzieningen van de reactor.
Waarom denkt men zulke gebouwen te kunnen maken in een Natura 2000-gebied?
De Energy & Health Campus is omgeven door Natura 2000-gebied maar de locatie is zelf geen Natura 2000-gebied. De Energy & Health Campus is een industrieterrein. Om de PALLAS-reactor ruimtelijk mogelijk te maken is PALLAS in 2015 gestart met het aanpassen van het bestemmingsplan. Voor dit bestemmingsplan was het noodzakelijk natuuronderzoek te verrichten en een passende beoordeling uit te voeren. In deze onderzoeken is uitgebreid gekeken naar de invloed van de ontwikkeling op het omliggende Natura 2000-gebied. Daaruit is gebleken dat de komst van de PALLAS-reactor geen significant negatieve effecten zal hebben op het gebied.
Industriegebied? Jullie staan in een mooi natuurgebied, in de duinen: hoe gaan jullie daarmee om?
De Energy & Health Campus is een industrieterrein omgeven door Natura 2000-gebieden. De Energy & Health Campus is zelf geen Natura 2000-gebied, hoewel er op het terrein zelf ook natuur te vinden is. In het ontwerp is rekening gehouden met deze omgeving, waardoor de gebouwen hier goed op aan zullen sluiten. Uit de uitgevoerde onderzoeken is daarnaast gebleken dat de komst van de PALLAS-reactor niet zal leiden tot significant negatieve effecten op de omliggende Natura 2000-gebieden.
Hoe houden jullie rekening met Natura 2000?
Sinds 2012 doet PALLAS elke drie jaar vrijwillig uitgebreid ecologisch onderzoek in de wijde omgeving van de reactor; waaronder het Natura 2000-gebied Pettemerduinen. Hierdoor heeft PALLAS goed inzicht (gekregen) van de staat van de natuur. De ontwikkeling van de PALLAS-reactor zal niet leiden tot significant negatieve effecten op de omliggende Natura 2000-gebieden. Op basis van deze onderzoeken zal in overleg met experts en aansluitend op de beheerplannen van de aanliggende Natura 2000-gebieden een plan worden opgesteld voor het terrein waarvoor PALLAS verantwoordelijk is.
Is er tijdens de bouw meer ruimte nodig buiten het bestaande terrein? Of kan alles gebeuren binnen het duingebied ?
Zowel tijdens de bouwfase als de operationele fase zullen alle activiteiten zich binnen de grenzen van de Energy & Health Campus afspelen.
Ik hoop dat dit sprookje (duur) gebouwd gaat worden, maar zal dan gedurende 8 jaar dit terrein 1 grote bouwput worden…?
De bouwfase van de PALLAS-reactor is naar verwachting 4 tot 5 jaar. Daarna zal er een overgangsfase zijn. In deze overgangsfase zullen er ook nog bouwactiviteiten zijn: bijvoorbeeld de bouw van de bijgebouwen. Tijdens de bouwfase zal er in de oostvallei van de Energy & Health Campus veel activiteit zijn.
Waar zal de pijpleiding naar het Noordhollands kanaal lopen?
In het huidige bestemmingsplan van de PALLAS-reactor is zoekgebied aangegeven. Binnen dit zoekgebied zal de koelwaterleiding komen te lopen. Op moment van dit schrijven worden voorbereidingen getroffen om grondonderzoek te laten uitvoeren zodat de meest optimale route en diepte kan worden bepaald.
Wat wordt er, los van het koelwater in de zee, nog meer boven- en/of ondergronds geloosd?
Naast het lozen van het koelwater in de Noordzee wordt er tijdens de operationele activiteiten enkel gezuiverde lucht uit het reactorgebouw in de lucht geloosd. Omwille van veiligheidsredenen dienen de nucleaire installaties permanent op een lichte onderdruk te staan. Hiertoe wordt permanent lucht uit het reactorgebouw over een uitgebreide set filters geleid en vervolgens na zuivering en radiologische controle langs de schoorsteen in de lucht geloosd. Er zijn geen lozingen in de ondergrond.
Brengt de ontmanteling van de oude reactor risico’s mee voor de leefomgeving en, zo ja, welke zijn dat dan?
De ontmanteling van de HFR zal niet eerder plaatsvinden dan 2030. Hiervoor is een aparte vergunningsprocedure nodig die ook in zal gaan op de veiligheid van het ontmantelen.
PALLAS ligt in mijn achtertuin, waar ik graag hardloop. Nu begrijp ik dat PALLAS stevig beveiligd moet zijn. Maar wat zijn de mogelijkheden om het terrein van PALLAS te betreden en te gebruiken als duinbezoeker? En, na de coronacrisis, is een bezoek aan PALLAS mogelijk?
Er is overleg gaande tussen de bedrijven op de Energy & Health Campus, gemeente Schagen en Staatsbosbeheer om te kijken welke mogelijkheden er zijn om een deel van het campusterrein open te stellen voor publiek. Er zal echter altijd een deel zijn dat niet toegankelijk is voor het publiek. De mogelijkheden om de bouwactiviteiten van PALLAS te bezoeken wordt nog bekeken. Als de PALLAS-reactor er staat, zal het beperkt mogelijk zijn om de PALLAS-reactor te bezoeken.
Overig
Hoe lang moet de HFR blijven staan voordat hij totaal afgebroken kan worden?
Nadat de normale bedrijfsvoering is beëindigd zal een aanvang worden gemaakt met de buitengebruikstelling en de ontmanteling van de HFR. Waarschijnlijk zal de structuur van de HFR nog 10 tot 20 jaar in het landschap te zien zijn nadat de activiteiten zijn beëindigd.
Waarom is de oude reactor niet allang verwijderd, doelend op de scheuren die er ontstaan zijn?
Vooropgesteld dient te worden dat er geen sprake is van het gebrek dat genoemd wordt in de vraag. Daarnaast geldt dat de Hoge Flux Reactor alleen in bedrijf gaat als dat veilig is, de ANVS houdt hier ook toezicht op. Aangezien deze veiligheid nog steeds gegarandeerd kan worden, is de Hoge Flux Reactor nog steeds in bedrijf vanwege de grote maatschappelijke functie. Dagelijks zijn ruim 30.000 patiënten wereldwijd afhankelijk van deze reactor voor een diagnose of behandeling in het ziekenhuis. NRG heeft voor de Hoge Flux Reactor – naast het bestaande onderhoudsprogramma – in 2018 het continued safe operation (CSO) programma opgestart, gericht op beheersing van de gevolgen van veroudering. In het programma wordt nu gekeken naar een periode van HFR-operatie tot ten minste 2030.
Wat gebeurt er met de oude reactor als alle nieuwe plannen niet doorgaan?
Er is geen aanleiding om aan te nemen dat de plannen niet doorgaan. PALLAS en NRG zetten vol in op de realisatie van de nieuwe reactor om zo de voorzieningszekerheid van medische isotopen te garanderen. De extra lening van 18 miljoen euro (zie nieuwsbericht 9 december 2020) stelt PALLAS in staat om de werkzaamheden voort te zetten op het gebied van de afronding van het basisontwerp van de reactor, het aanvragen van diverse vergunningen en de voorbereidingen voor de bouw.
Wat doen jullie aan publieke acceptatie?
PALLAS besteedt veel aandacht aan communicatie naar de omgeving. Zo heeft PALLAS in een vroeg stadium de omwonenden geïnformeerd over haar plannen en is op het onderdeel landschappelijke inpassing de dialoog aangegaan over de uiterlijke kenmerken. Zo is in 2011 en 2015 overleg geweest met de omwonenden om na te gaan welke randvoorwaarden ten aanzien van de uiterlijke kenmerken aan de reactor gesteld moeten worden. Op basis van deze uitkomsten is het huidige beeldkwaliteitsplan gestoeld. Een vergelijkbare aanpak is gekozen voor het tracé van de koelwaterleiding van het Noordhollandsch Kanaal naar de PALLAS-locatie. Eind 2015/begin 2016 heeft PALLAS een zoekgebied bepaald en contact gezocht met alle mogelijke belanghebbenden in het zoekgebied; omdat zij daar wonen, grondeigenaar zijn of huren/pachten. Pas nadat deze gesprekken zijn gevoerd zijn de technische aspecten in kaart gebracht waarna een tracé is komen vast te staan.
De afgelopen jaren heeft PALLAS op regelmatige basis (elke 3 à 4 maanden) de dorpsraad van Petten geïnformeerd over de voortgang van het project en welke (aankomende) vergunningenprocedures worden gestart of lopend zijn. Hierbij is zoveel mogelijk gestreefd naar een stabiel team en één aanspreekpunt dat zowel per email als telefonisch bereikbaar is. Dit aanspreekpunt is tevens bereikbaar voor vragen of klachten ten aanzien van PALLAS. PALLAS is primair verantwoordelijk voor de communicatie rondom het project en communiceert proactief met belanghebbenden over de voortgang van het project, beslismomenten en gemaakte keuzes. PALLAS heeft daartoe ook een uitgebreide website; zowel in het Nederlands als in het Engels, waarop zoveel mogelijk informatie wordt gedeeld. Informatie die te maken heeft met veiligheid, financiële en commerciële aspecten of intellectueel eigendom is niet openbaar.
Heeft de bouw van de Habog-COVRA faciliteit een voorbeeldfunctie gehad? Is nog overwogen PALLAS te bouwen nabij COVRA? E.e.a. ook met het oog op reduceren van nucleaire transporten en de levensduur van Mo-productiefaciliteit.
Het Habog-gebouw van COVRA is geen voorbeeld geweest van het ontwerp van de PALLAS-reactor. In 2012 heeft de Rijksoverheid (reeds) aangegeven dat de bouw van de PALLAS-reactor in de gemeente Schagen moet plaatsvinden.
Mooi dat er onderzoek wordt gedaan in Petten, maar radioactiviteit blijft natuurlijk een link goedje. Volgens mij zijn er al alternatieve mogelijkheden zoals deeltjesversnellers etc. Ik mag toch hopen dat ook daar onderzoek naar gedaan wordt.
Voorop gesteld wordt dat het ontwerp van de PALLAS-reactor voldoet aan de meest recente veiligheidseisen. Daarnaast geldt dat er op dit moment veel onderzoeken gaande zijn naar mogelijke alternatieve productiemethoden voor isotopen die gebruikt worden in nucleaire medicijnen, zo ook het onderzoek met deeltjesversnellers. Helaas zijn de meeste alternatieve technologieën nog volop in ontwikkeling en nog niet klaar voor de productie van isotopen voor nucleaire medicijnen. Daarnaast zijn de reeds bestaande alternatieve technologieën, zoals deeltjesversnellers, niet in staat om alle isotopen die voor nucleaire medicijnen nodig zijn te produceren. Om het gehele scala aan medische isotopen te maken, zal een reactor nodig blijven. Wij hopen dan ook dat er in de toekomst een breed scala aan technologieën naast de reactor zal bestaan, dat de productie van een bepaald isotoop mogelijk maakt op een zo efficiënt mogelijk manier.
Bestaat er nog een kans dat dit project niet doorgaat?
Er is geen aanleiding om aan te nemen dat de plannen niet doorgaan. PALLAS en NRG zetten vol in op de realisatie van de PALLAS-reactor om zo de voorzieningszekerheid van medische isotopen te garanderen. De extra lening van 18 miljoen euro (zie nieuwsbericht 9 december 2020) stelt PALLAS in staat om de werkzaamheden voort te zetten op het gebied van de afronding van het basisontwerp van de reactor, het aanvragen van diverse vergunningen en de voorbereidingen voor de bouw.
Is het NHC een vervanging van het bedrijf en de gebouwen van Curium?
Het Nuclear Health Centre (NHC) is geen vervanging van Curium. In het NHC worden voornamelijk radiotherapeuticals in opdracht gemaakt. Curium is meer dan welkom om van deze dienst gebruik te maken.
De producten die de reactor produceert, neemt Nederland hier helemaal gebruik van, wordt het gedeeld met andere landen of wordt het doorverkocht aan andere landen?
Wereldwijd bestaat slechts een handvol reactoren die medische isotopen op schaal kunnen produceren. Nederland heeft hierin een leidende rol en neemt circa 30 procent voor zijn rekening van alle isotopen wereldwijd. PALLAS zal deze rol met de PALLAS-reactor voortzetten. Dat betekent dat PALLAS niet alleen Nederlandse patiënten zal voorzien, maar ook voor Europa de belangrijkste leverancier zal worden.
Het is me bekend dat de bouw van de reactor is ondergebracht bij PALLAS. Wat is de relatie van PALLAS (en NHC) tov NRG en bijvoorbeeld het FIELD-LAB en wat is die relatie als de reactor daadwerkelijk operationeel is?
NRG en PALLAS willen samen verder als één organisatie. In het persbericht van 14 januari 2021 zegt CEO Bertholt Leeftink: “Door de krachten te bundelen kunnen we grote stappen zetten in de ontwikkeling en productie van nucleaire medicijnen voor diagnostiek en behandeling van patiënten met levensbedreigende ziekten. Hiervoor hebben wij een state-of-the art infrastructuur nodig, die op dit moment in voorbereiding is.” Op de Energy & Health Campus is de krachtenbundeling van PALLAS en NRG goed zichtbaar door de realisatie van het FIELD-LAB (een onderzoeksfaciliteit voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen), de reactor en het Nuclear Health Centre (een nieuwe productiefaciliteit voor het verwerken van therapeutische isotopen). De markt van diagnose blijft een speerpunt, maar de focus komt daarnaast te liggen op innovaties en het uitbreiden van de productieketen voor therapeutische isotopen. Door de samenwerking met diverse nationale en internationale universitaire ziekenhuizen en kennisinstellingen moet het FIELD-LAB een broedplaats in Europa worden voor nieuwe nucleaire geneeskunde.
Komt er een video van dit webinar beschikbaar?
De video van het webinar is beschikbaar op onze website – inclusief Engelse ondertiteling via deze link.